Kurban nedir, kimler keser? Diyanet’e göre kurbanın hükmü ve dini dayanağı
Kurban Bayramı yaklaşırken, birçok vatandaşın aklında aynı sorular yer alıyor: Kurban nedir, kimler kurban kesmekle yükümlüdür ve bu ibadetin dini dayanağı nedir? Diyanet’in açıklamalarına göre kurban, hem Allah’a yakınlaşmayı hem de toplumsal yardımlaşmayı ifade eden önemli bir ibadettir.
Kurban Nedir?
“Kurban” kelimesi, Arapça kökenli olup sözlükte yaklaşmak anlamına gelir. Dini bir kavram olarak ise kurban, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasını kazanmak için belirli niteliklere sahip bir hayvanın, ibadet niyetiyle ve usulüne uygun şekilde kesilmesini ifade eder. Kurban Bayramı’nda kesilen kurbana “udhiyye”, hacda kesilen kurbana ise “hedy” denir.
Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?
Hanefî mezhebine göre kurban kesmek, bazı şartları taşıyan Müslümanlar için vaciptir. Bu şartlar şunlardır:
- Akıl sağlığı yerinde olmak,
- Ergenlik çağına ulaşmış olmak,
- Hür ve mukim (yani misafir değil) olmak,
- Dinî ölçülere göre zengin sayılmak (80.18 gram altına denk mal varlığına sahip olmak).
Bu şartlara sahip bir Müslüman, Allah’a yakınlık amacıyla kurban keser ve bu ibadetle aynı zamanda ihtiyaç sahiplerine de destek olmuş olur. Kurban, sadece bireysel bir ibadet değil, aynı zamanda toplumsal yardımlaşma bilincini de güçlendiren bir uygulamadır.
Kurbanın Hükmü ve Mezheplere Göre Değerlendirme
Kurban ibadetinin hükmü, mezhepler arasında farklılık göstermektedir:
- Hanefî mezhebinde: Vacip
- Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerinde: Sünnet-i müekkede
Her hâlükârda kurban ibadeti, İslam toplumlarının sembollerinden biri olarak kabul edilir ve asırlardır milletimizin dini hayatında önemli bir yere sahiptir.
Kurbanın Dini Dayanağı Nedir?
Kurban ibadeti, Kur’an-ı Kerim, sünnet ve icma ile sabit olan güçlü bir ibadettir. Kur’an’da Hac Suresi’nin 28. ve 34. ayetlerinde kurbanın önemi vurgulanırken, Peygamber Efendimiz (s.a.s.) de bu ibadeti bizzat yerine getirmiş ve ümmetine tavsiye etmiştir. Hz. İbrahim ve Hz. İsmail arasında geçen kıssa ise kurbanın teslimiyet yönünü simgeleyen en önemli örnektir.
Özetle, kurban ibadeti; Allah’a bağlılık, toplumla dayanışma ve dinî bir sembol olarak İslam’ın en köklü uygulamalarından biridir.
Kaynak: Din İşleri Yüksek Kurulu / Diyanet İşleri Başkanlığı